View source for विष्णुपुराणम्/द्वितीयांशः/अध्यायः ५

{{श्रीविष्णुपुराणम्-द्वितीयांशः}}
	<poem>
		पराशार उवाच ।
	विस्तार एष कथितः पृथिव्या भवतो मया ।
	सप्ततिस्तु सहस्त्रणि द्रिजोच्छ्रायोऽपि कथ्यते ।। 1 ।।

	दशसाहस्त्रमेकैकं पातदालं मुनिसत्तम !
	अतलं वितलञ्च वै नितलञ्च गभस्तिमन् ।
	महाख्यं सुतलञ्चाग्रयं पातालञ्चापि सप्तमम् ।। 2 ।।

	सुक्ला कृष्णारुणा पीता शर्करा शैलकाञ्चनाः ।
	भूमयो यत्र मैत्रेय! वरप्रासादमण्डिताः ।। 3 ।।

	तेषु दानवदैतेया यक्षाश्च शतशस्तथा ।
	निवसन्ति महानागजातयश्च महामुने ।। 4 ।।

	स्वर्लोकादपि रम्याणि पातालनीति नारदः ।
	प्राह स्वर्गसदां मध्ये पातालेब्यो गतो दिवि ।। 5 ।।

	आह्लादकारिणः शुभ्रा मणयो यत्र सुप्रभाः ।
	नागैराभ्रिवमाणासु पातालं केन तत् समम् ।। 6 ।।

	दैत्यदानवकन्याभिरितश्चैतश्च शोभिते ।
	पाताले स्य न प्रीतिर्विमुक्तस्यपि जायते ।। 7 ।।

	दिवार्करश्मयो यत्र प्रभां तन्वन्ति नातपम् ।
	शशिनश्च नाशीताय निशि द्योताय केवलम् ।। 8 ।।

	बक्ष्यभोज्यमहापानमुदितैरतिभोगिभिः ।
	यत्र न ज्ञायते कालो गतोऽपि दनुजादिभिः ।। 9 ।।

	वनानि नद्यो र्मयाणि सरांसि कमलाकराः ।
	पुंस्कोकिलाभिलापाश्च मनोज्ञान्यपराणि च ।। 10 ।।

	भूषणान्यतिरम्याणि गन्धाट्यञ्चानुलेपनम् ।
	वीणावेषुमृदङ्गानां खनास्तूर्य्याणि च द्रिज ।। 11 ।।

	एतान्यन्यानि चोदारभाग्यभोग्यानि दानवैः ।।
	दैत्योणौश्च बुज्यन्ते पातालान्तणोचरैः ।। 12 ।।

	पातालानामधश्चास्ते विष्णोर्य्या तामसी तनुः ।
	शेषाक्या यदूगुणान् वक्तु न शक्ता दैत्यदानवाः ।। 13 ।।

	योऽनन्तः पठ्यते सिद्धैर्देवी देवर्षिपूजितः ।
	स सहस्त्रशिरा व्यक्तस्वस्तिकामलबूषणाः ।। 14 ।।

	फणामणिसहस्त्रण यः स विद्यातयन् दिशः ।
	सर्व्वान् करोति निर्वीर्य्यन् हिताय जगतोऽसुरान् ।। 15 ।।

	मदागूर्णितनेत्रोऽसौ यः सदैवैककुण्डलः ।
	किरीटीस्त्रग्धरोभाति साग्निः श्वेत इवाचलः ।। 16 ।।

	नीलवासा मदोत्सिक्तः श्वेतहारोपशोभितः ।
	साब्रगङ्गप्रवाहोऽसौकैलासाद्रिरिवोन्नतः ।। 17 ।।

	लाङ्गलासक्तहस्ताग्रो बिभ्रन्मुषलमुत्तमम् ।
	उपास्यते स्वयं कान्त्या यो वारुण्या च मूर्त्तया ।। 18 ।।

	कल्पान्ते यस्य वक्ते भ्यो विषानलशिखोज्ज्वलः ।
	सङ्गर्षणात्मको रुद्रो निष्कम्यात्ति जगत्त्रयम् ।। 19 ।।

	स बिब्रच्छेशरीभूतम क्षितिमण्डलम् ।
	आस्ते पातालमूलस्थः शेषोऽसेषसुरार्जितः ।। 20 ।।

	तस्य वीर्य्यं प्रभावञ्च स्वरूपं रूपमेव च ।
	न हि  वर्णायितुं शक्यं ज्ञातुं वा त्रिदशैरपि ।। 21 ।।

	यस्यैषा सकला पृथ्वी फणामणिशिखारुणा ।
	आस्ते कुसुममालेव कस्तद्रीर्य्यं वदिष्यति ।। 22 ।।

	यदा विजृम्भतेऽनन्तो मदाघूर्णितलोचनः ।
	तदा चलति भूरेषा सादितोयाब्धिकानना ।। 23 ।।

	गन्धर्व्वाप्सरसः सिद्धाः किन्नरोरगचारणाः ।
	नान्तं गुणानां गच्छन्ति तेनानन्तोऽयमव्ययः ।। 24 ।।

	यस्य नागवधूहस्तैर्लगितं हरिचन्दनम् ।
	मुहुः श्वासानिलापास्तं याति दिक्षूदवासताम् ।। 25 ।।

	यमाराध्य पुराणर्षिर्गर्गो ज्योतींषि तत्त्वतः ।
	ज्ञातावान् सकलञ्चैव निमितपठितं फलम् ।। 26 ।।

	तेनेयं नागवर्य्येण शिरसा विधृता मही ।
	बिभर्ति मालां लोकानां सदेवासुरमानुषाम् ।। 27 ।।
</poem>

[[वर्गः:श्रीविष्णुपुराणम्-द्वितीयांशः]]

===Page is sourced from===

[https://www.sannyas.wiki/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A5%81%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%AE%E0%A5%8D/%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B6%E0%A4%83/%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%83%20%E0%A5%AB sa.wikisource.org विष्णुपुराणम्/द्वितीयांशः/अध्यायः ५]