View source for वायुपुराणम्/पूर्वार्धम्/अध्यायः ३५

{{header
 | title      = [[../../]]
 | author     = वेदव्यासः
 | translator = 
 | section    = अध्यायः ३५
 | previous   = [[../अध्यायः ३४|पूर्वार्धम्, अध्यायः ३४]]
 | next       = [[../अध्यायः ३६|पूर्वार्धम्, अध्यायः ३६]]
 | notes      = 
}}
{{वायुपुराणम्/पूर्वार्धम्}}
<poem>
'''।। सूत उवाच ।।	
यत्तद्वै कर्णिकामूलमिति वै सम्प्रकीर्तितम्।	
तद्योजनसहस्राणां सप्ततीनामधः स्मृतम् ।। ३५.१ ।।	<br>
चत्वरिंशत्तथाष्टौ च सहस्राण्यत्र मण्डलम्।	
शैलराजावृतं रम्यं मेरुमूलमिति श्रुतिः ।। ३५.२ ।।	<br>
तेषां गिरिसहस्राणामनेकेषु महोच्छ्रिताः।	
दिक्षु सर्वासु पर्य्यन्तैर्मर्य्यादाः पर्वताः स्मृताः ।। ३५.३ ।।	<br>
निकुञ्जकन्दरनदीगुहानिर्झरशोभिताः।	
बहुप्रासादकटकै स्तटैश्च कुसुमोज्ज्वलैः ।। ३५.४ ।।	<br>
नितम्बपुष्पमालौघैः सानुभिर्धातुमण्डितैः ।	
शिखरैर्हेमकपिलैर्नैकप्रस्रवणावृतैः।	
शोभिता गिरयः सर्व्वे पुष्टै रत्न समर्पितैः ।। ३५.५ ।।	<br>
विहङ्गशतसंजुष्टैः कुञ्जैरनुपमैरपि।	
सिहशार्दूलशरभैर्नैकैश्चामरवारणैः।	
नानावर्णाकृतिधरैः सेविता विविधैर्नगैः ।। ३५.६ ।।	<br>
सप्ताश्च हरिकृष्णाङ्गमेकैकं दशपर्वतम्।	
बाह्यमाभ्यन्तरा ये तु त्रिवाहास्तु समाः स्मृताः ।। ३५.७ ।।	<br>
जठरो देवकूटश्च पूर्वस्यां दिशि पर्वतौ। 	
तौ दक्षिणोत्तरायामावानीलनिषधायतौ ।। ३५.८ ।।	<br>
कैलासो हिमवांश्चैव दक्षिणोत्तरपर्वतौ।	
पूर्वपश्चायतावेतावर्णवान्तव्यवस्थितौ ।। ३५.९ ।।	<br>
योऽसौ मेरुर्द्विजश्रेष्ठाः प्रांशुः कनकपर्वतः।	
विष्कम्भं तस्य वक्ष्यामि तन्मे निगदतः श्रृणु ।। ३५.१० ।।	<br>
महापादास्तु चत्वारो मेरोरथ चतुर्द्दिशम्।	
यैर्धृतत्वान्न चलति सप्तद्वीपवती मही ।। ३५.११ ।।	<br>
दशयोजनसाहस्र आयामस्तेषु पठ्यते।	
देवगन्धर्वयक्षाणां नानारत्नोपशोभिताः।	
नैकनिर्झरवप्राढ्या रम्यकन्दरनिर्मिताः ।। ३५.१२ ।।	<br>
नितम्बपुष्पकादम्बैः शोभिताश्चित्रसानवः।	
मनःशिलादरीभिश्च हरितालतलैस्तथा ।। ३५.१३ ।।	<br>
सुवर्णमणिचित्राभिर्गुहाभिश्च समन्ततः।	
शुद्धहिङ्गुलकप्रख्यैः काञ्चनैर्धातुमण्डितैः ।। ३५.१४ ।।	<br>
वरकाञ्चनचित्रैश्च प्रवालैः समलंकृताः।	
रुचिराः शतपर्वाणः सिद्धावासा मुदान्विताः।	
महाविमानैः श्रीमद्भिः समन्तात्परिदीपिताः ।। ३५.१५ ।।	<br>
पूर्वेण मन्दरो नाम दक्षिणे गन्धमादनः।	
विपुलः पश्चिमे पार्श्वे सुपार्श्वश्चोत्तरे स्मृतः ।। ३५.१६ ।।	<br>
तेषां सहस्रश्रृङ्गेषु वज्रवैढूर्यवेदिकाः।	
शाखासहस्रकलिताः सुमूलाः सुप्रतिष्ठिताः ।। ३५.१७ ।।	<br>
स्रिग्धैर्नीलैर्घनैः पर्णैः सञ्झन्नविविधाश्रयाः ।	
अनेकप्रजनोत्सेधा महापुष्पफलोपगाः ।। ३५.१८ ।।	<br>
यक्षगन्धर्वसेव्याश्च सेविताः सिद्धचारणैः।	
महावृक्षाः समुत्पन्नाश्चत्वारो द्वीपकेतवः ।। ३५.१९ ।।	<br>
मन्दरस्य गिरेःश्रृङ्गे महावृक्षः स केतुराट्।	
आलम्बशाखाशिखरः कन्दरश्च पादपः ।। ३५.२० ।।	<br>
महाकुम्भप्रमाणैस्तु पुष्पैर्विकचकेसरैः।	
महागन्धैर्मनोज्ञैश्च शोभितः सर्वकालजैः ।। ३५.२१ ।।	<br>
सहस्रमधिकं सोऽथ गन्धेनापूरयद्दिशः।	
योजनानां समन्ताद्वै मन्दमारुतवीजितः ।। ३५.२२ ।।	<br>
वरकेतुरेव प्रथितो भद्राश्वो नाम यो द्विजाः।	
यत्र साक्षात् हृषीकेशः सिद्धसङ्घैर्महीयते ।। ३५.२३ ।।	<br>
तस्य रुद्रकदम्बस्य तदा श्वेतहरो हरिः ।	
प्राप्तवानपरश्रेष्ठः स तत्र सहितः पुरा ।। ३५.२४ ।।	<br>
तेन चालोकितं सर्वं द्वीपं द्विपदनायकाः।	
यस्य नाम्ना समाख्यातो भद्राश्वो नाम नामतः ।। ३५.२५ ।।	<br>
दक्षिणस्यापि शैलस्य शिखरे देवसेविता।	
जम्बूः सदा पुष्पफला सदा माल्योपशोभिता ।। ३५.२६ ।।	<br>
महामूलैर्महास्कन्धैः स्निग्धवर्णैर्विभूषिता।	
नवैः सदा पुष्पफलैः शाखाभिश्चोपशोभिता ।। ३५.२७ ।।	<br>
तस्या ह्यतिप्रमाणानि स्वादूनि च मृदूनि च।	
फलान्यमृतकल्पानि पतन्ति गिरिमूर्द्धनि ।। ३५.२८ ।।	<br>
तस्माद्गिरिवरप्रस्थात् पुनः प्रस्यन्दवाहिनी।	
नदी जम्बूनदी नाम प्रवृत्ता मधुवाहिनी ।। ३५.२९ ।।	<br>
तत्र जाम्बूनदन्नाम सुवर्णं ज्वलनप्रभम्।	
देवालङ्कारमतुलं जायते पापनाशनम् ।। ३५.३० ।।	<br>
देवदानवगन्धर्वा यक्षराक्षसपन्नगाः।	
यत् पिबन्त्यमृतप्रख्यं मधु जाम्भूरसस्रवम् ।। ३५.३१ ।।	<br>
स केतुर्दक्षिणे द्वीपे जम्भूर्लोकेषु विश्रुता।	
यस्या नाम्ना स विख्यातो जम्भूद्वीपः सनातनः ।। ३५.३२ ।।	<br>
विपुलस्यापि शैलस्य पश्चिमस्य महात्मनः।	
जातः श्रृङ्गेऽतिसुमहानश्वत्थ श्चैव पादपः ।। ३५.३३ ।।	<br>
विलम्बिवरमालाद्यः सुवर्णमणिवेदिकः।	
महोच्चस्कन्धविटपो नैकसत्त्वगुणालयः ।। ३५.३४ ।।	<br>
कुम्भप्रमाणैः सुखदैः फलैः सर्वर्त्तुकैः शुभैः।	
स केतुः केतुमालानां देवगन्धर्वसेवितः ।। ३५.३५ ।।	<br>
केतुमालेति च यथा तस्या नाम प्रकीर्तितम्।	
तन्निबोधत विप्रेन्द्रा निरुक्तं नाम कर्मतः ।। ३५.३६ ।।	<br>
क्षीरोदमथने वृत्ते दैत्यपक्षे पराजिते।	
महासमरसम्मर्दवृक्षक्षोभविमर्दिता ।। ३५.३७ ।।	<br>
सहस्राक्षेण विहिता माला तस्य सुतानिता।	
तस्य स्कन्धे समासक्त्या ह्यश्वत्थस्य वनस्पतेः ।। ३५.३८ ।।	<br>
सा तथैव महागन्धा ह्यम्लाना सर्वकामिकी।	
इज्यते सुमहाभागा विविधैः सिद्धचारणैः ।। ३५.३९ ।।	<br>
तस्य केतोः सदा माला देवदत्ता विराजते।	
पवनेनेरिता दिव्यं वाति गन्धं मनोरमम् ।। ३५.४० ।।	<br>
ताभ्यां नामाङ्कितो द्वीपः पश्चिमे बहुविस्तरः।	
केतुमाल इति ख्यातो दिवि चेह च सर्वशः ।। ३५.४१ ।।	<br>
स्वपार्श्वस्योत्तरे चापि श्रृङ्गे जातो महाद्रुमः ।	
न्यग्रोधो विपुलस्कन्धोऽनेकयोजनमण्डलः ।। ३५.४२ ।।	<br>
माल्यदामकलापैश्च विविधैर्गन्धशालिभिः।	
शाकाविलम्बी शुशुभे सिद्धचारणसेवितः ।। ३५.४३ ।।	<br>
प्रवालकुम्भसदृशैर्मधुपूर्णैः फलैः सदा।	
स ह्युत्तर कुरूणान्तु केतुवृक्षः प्रकाशते ।। ३५.४४ ।।	<br>
सनत्कुमारावरजा मानसा ब्रह्मणः सुताः।	
सप्त तत्र महाभागाः कुरवो नाम विश्रुताः ।। ३५.४५ ।।	<br>
तत्र तैरागतज्ञानैः सत्त्वस्थैः पुण्यकीर्तिभिः।	
अक्षयं क्षेममपरं लोकं प्राप्तं सनातनम् ।। ३५.४६ ।।	<br>
तेषां नामाङ्कितो द्वीपः सप्तानां वै महात्मनाम् ।	
दिवि चेह च विख्याता उत्तराः कुरवः सदा ।। ३५.४७ ।।	<br>
इति श्रीमहापुराणे वायुप्रोक्ते जम्बूद्वीपवर्णनं नाम पञ्चत्रिंशोऽध्यायः ।। ३५ ।।
</poem>

[[वर्गः:वायुपुराणम्/पूर्वार्धम्]]

===Page is sourced from===

[https://www.sannyas.wiki/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%AE%E0%A5%8D/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%AE%E0%A5%8D/%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%83%20%E0%A5%A9%E0%A5%AB sa.wikisource.org वायुपुराणम्/पूर्वार्धम्/अध्यायः ३५]