महाभारतम्-08-कर्णपर्व-016
Jump to navigation
Jump to search
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
युयुत्सूलूकयोर्युद्धम्।। 1 ।। शकुनिसुतसोमयोर्युद्धम्।। 2 ।।
सञ्जय उवाच। | 8-16-1x |
युयुत्सं तव पुत्रस्य द्रावयन्तं बलं महत्। उलूको न्यपतत्तूर्णं तिष्ठतिष्ठेति चाब्रवीत्।। | 8-16-1a 8-16-1b |
युयुत्सुश्च ततो राजञ्शितधारेण पत्रिणा। उलूकं ताडयामास वज्रेणेव महाबलम्।। | 8-16-2a 8-16-2b |
उलूकस्तु ततः क्रुद्धस्तव पुत्रस्य संयुगे। क्षुरप्रेण धनुश्छित्त्वा ताडयामास कर्णिना।। | 8-16-3a 8-16-3b |
तदपास्य धनुश्छिन्नं युयुत्सर्वेगवत्तरम्। अन्यदादत्त सुमहच्चापं संरक्तलोचनः।। | 8-16-4a 8-16-4b |
शाकुनिं तु ततः षष्ट्या विव्याध भरतर्षभ। सारथिं त्रिभिरानर्च्छत्तं च भूयो व्यविध्यत।। | 8-16-5a 8-16-5b |
उलूकस्तं तु विंशत्या विद्व्वा स्वर्णविभूषितैः। अथास्य समरे क्रुद्धो ध्वजं चिच्छेद काञ्चनम्।। | 8-16-6a 8-16-6b |
स च्छिन्नयष्टिः सुमहाञ्शीर्यमाणो महाध्वजः। पपात प्रमुखे राजन्युयुत्सोः काञ्चनध्वजः।। | 8-16-7a 8-16-7b |
ध्वजमुन्मथितं दृष्ट्वा युयुत्सुः क्रोधमूर्च्छितः। उलूकं पञ्चभिर्बाणैराजघान स्तनान्तरे।। | 8-16-8a 8-16-8b |
उलूकस्तस्य समरे तैलधौतेन मारिष। शिरश्चिच्छेद भल्लेन यन्तुर्भरतसत्तम।। | 8-16-9a 8-16-9b |
तच्छिन्नमपतद्भूमौ युयुत्सोः सारथेस्तदा। तारारूपं यथा चित्रं निपपात महीतले।। | 8-16-10a 8-16-10b |
जघान चतुरोऽश्वांश्च तं च विव्याध पञ्चभिः। सोऽतिविद्वो बलवता प्रत्यपायाद्रथान्तरम्।। | 8-16-11a 8-16-11b |
तं निर्जित्य रणे राजन्नुलूकस्त्वरितो ययौ। पाञ्चालान्सृञ्जयांश्चैव विनिघ्नन्निशितैः शरैः।। | 8-16-12a 8-16-12b |
शतानीकं महाराज श्रुतकर्मा सुतस्तव। व्यश्वसूतरथं चक्रे निमेषार्धादसम्भ्रमः।। | 8-16-13a 8-16-13b |
हताश्वे तु रथे तिष्ठञ्शतानीको महारथः। गदां चिक्षेप सङ्क्रुद्धस्तव पुत्रस्य मारिष।। | 8-16-14a 8-16-14b |
सा कृत्वा स्यन्दनं भस्म हयांश्चैव ससारथीन्। पपात धरणीं तूर्णं दारयन्तीव भारत।। | 8-16-15a 8-16-15b |
तावुभौ विरथौ वीरौ कुरूणां कीर्तिवर्धनौ। व्यपाक्रमेतां युद्वात्तु प्रेक्षमाणौ परस्परम्।। | 8-16-16a 8-16-16b |
पुत्रस्तु तव सम्भ्रान्तो विविंशो रथमारुहत्। शतानीकोऽपि त्वरितः प्रतिविन्ध्यरथं गतः।। | 8-16-17a 8-16-17b |
सुतमोमं तु शकुनिर्विद्व्वा तु निशितैः शरैः। नाकम्पयत सङ्क्रुद्वो वार्योघ इव पर्वतम्।। | 8-16-18a 8-16-18b |
सुतसोमस्तु तं दृष्ट्वा पितुरत्यन्तवैरिणम्। शरैरनेकसाहस्रैश्छादयामास भारत।। | 8-16-19a 8-16-19b |
ताञ्शराञ्शकुनिस्तूर्णं चिच्छेदान्यैः पतत्रिभिः। लघ्वस्त्रश्चित्रयोधी च जितकाशी च संयुगे।। | 8-16-20a 8-16-20b |
निवार्य समरे चापि शरांस्तान्निशितैः शरैः। आजघान सुसङ्क्रुद्धः सुतसोमं त्रिभिः शरैः।। | 8-16-21a 8-16-21b |
`नाकम्पयत सङ्क्रुद्धो वार्योघ इव पर्वतम्'। तस्याश्वान्केतनं सूतं तिलशो व्यधमच्छरैः। श्यालस्तव महाराज तत उच्चुक्रुशुर्जनाः।। | 8-16-22a 8-16-22b 8-16-22c |
हताश्वो विरथश्चैव छिन्नकेतुश्च मारिष। धन्वी धनुर्वरं गृह्य रथाद्भूमावतिष्ठत।। | 8-16-23a 8-16-23b |
व्यसृजत्सायकांश्चैव स्वर्णपुङ्खाञ्शिलाशितान्। छादयामासुरथ ते तव श्यालस्य तं रथम्। शळभानामिव व्राताः शरव्राता महारथम्।। | 8-16-24a 8-16-24b 8-16-24c |
सञ्छाद्यमानोऽपि दृढं विव्यथे नैव सौबलः। प्रममाथ शरांस्तस्य शरव्रातैर्महायशाः।। | 8-16-25a 8-16-25b |
तत्रातुष्यन्त योधाश्च सिद्वाश्चापि दिवि स्थिताः। सुतसोमस्य तत्कर्म दृष्ट्वाऽश्रद्वेयमद्भुतम्। रथस्थं शकुनिं यत्तु पदातिः समयोधयत्।। | 8-16-26a 8-16-26b 8-16-26c |
तस्य तीक्ष्णैर्महावेगैर्भल्लैः सन्नतपर्वभिः। व्यहनत्कारामुकं राजंस्तूणीरांश्चैव सर्वशः।। | 8-16-27a 8-16-27b |
स च्छिन्नधन्वा विरथः खङ्गमुद्यम्य चानदत्। वैदूर्योत्पलवर्णाभं दन्तिदन्तमयत्सरुम्।। | 8-16-28a 8-16-28b |
भ्राम्यमाणं ततस्तं तु विमलाम्बरवर्चसम्। कालदण्डोपमं मेने सुतसोमस्य धीमतः।। | 8-16-29a 8-16-29b |
सोऽचरत्सहसा खङ्गी मण्डलानि सहस्रशः। चतुर्दश महाराज शिक्षाबलसमन्वितः।। | 8-16-30a 8-16-30b |
भ्रान्तमुद्धान्तमाविद्धमाप्लुतं विप्लुतं सृतम्। सम्पातसमुदीर्णे च दर्शयामास संयुगे।। | 8-16-31a 8-16-31b |
सौबलस्तु ततस्तस्य शरांश्चिक्षेप वीर्यवान्। तानापतत एवाशु चिच्छेद परमासिना।। | 8-16-32a 8-16-32b |
ततः क्रुद्धो महाराज सौबलः परवीरहा। प्राहिणोत्सुतसोमाय शरानाशीविषोपमान्।। | 8-16-33a 8-16-33b |
चिच्छेद तांस्तु खङ्गेन शिक्षया च बलेन च। दर्शयँल्लाघवं युद्धे तार्क्ष्यतुल्यपराक्रमः।। | 8-16-34a 8-16-34b |
तस्य सञ्चरतो राजन्मण्डलावर्तने तदा। क्षुरप्रेण सुतीक्ष्णेन खङ्गं चिच्छेद सुप्रभम्।। | 8-16-35a 8-16-35b |
स च्छिन्नः सहसा भूमौ निपपात महानसिः। अधर्मस्य स्थितं हस्ते सुत्सरोस्तत्र भारत।। | 8-16-36a 8-16-36b |
छिन्नमाज्ञाय निस्त्रिंशमवप्लुत्य पदानि षट्। प्राविध्यत ततः शेषं सुतसोमो महारथः।। | 8-16-37a 8-16-37b |
तच्छित्त्वा सगुणं चापं रणे तस्य महात्मनः। पपात धरणीं तूर्णं स्वर्णवज्रविभूषितम्।। | 8-16-38a 8-16-38b |
सुतसोमस्ततोऽगच्छच्छ्रुतकीर्तेर्महारथम्। सौबलोऽपि धनुर्गृह्य घोरमन्यत्सुदुर्जयम्।। | 8-16-39a 8-16-39b |
अभ्ययात्पाण्डवानीकं निघ्नञ्शत्रुगणान्बहून्। तत्र नादो महानासीत्पाण्डवानां विशाम्पते।। | 8-16-40a 8-16-40b |
सौबलं समरे दृष्ट्वा विचरन्तमभीतवत्। तान्यनीकानि दृप्तानि शस्त्रवन्ति महान्ति च। द्राव्यमाणान्यदृश्यन्त सौबलेन महात्मना।। | 8-16-41a 8-16-41b 8-16-41c |
यथा दैत्यचमूं राजन्देवराजो ममर्द ह। तथैव पाण्वीं सेनां सौबलेयो व्यनाशयत्।। | 8-16-42a 8-16-42b |
।। इति श्रीमन्महाभारते कर्णपर्वणि षोडशदिवसयुद्धे षोडशोऽध्यायः।। 16 ।। |
8-16-35 मण्डलानामावर्तने अनुलोमविलोमाभ्यासे।। 8-16-36 असेः सुत्सरोः शोभनमुष्टेः।। 8-16-16 षोडशोऽध्यायः।। Template:Footer